" Kapıyı Açın "
DİSLEKTİK ÇOCUKLAR İÇİN FAYDALI OKUMA ANLAMA ETKİNLİKLERİ
Ne Okuyacağız? Uzman tarafından metinle ilgili resim, fotoğraf, karikatür, grafik gibi görsel unsurlar gösterilir. Öğrencinin bunlar hakkında düşünmeleri ve okuyacakları ile ilgili tahminde bulunması istenir.
Ne Çağrıştırıyor? Metnin başlığından hareketle beyin fırtınası yapılır ve söylenenlerden konu ile ilgili olanlar sınıflandırılır.
Bir Cümlem Var: Öğrenciyi konuya hazırlamak için konuyla ilgili başka kaynaklardan alınmış bir cümle veya paragraf okunur. Öğrencinin bu alıntı üzerine konuşmaları sağlanır.
Seslendirme:
- pazara giden bir ailenin satıcılarla yaptığı konuşmalar, aile fertleri arasında geçen konuşmalar ve arkadaşlarıyla gittikleri bir gezi sırasında yaptıkları konuşmalardan birini seçerek yazıya geçirirler. Oluşturulan metin, şahıs kadrosunun karakter özelliklerini yansıtacak şekilde okunarak canlandırılır.
Resimleme:
- Öğrenciye bir metin verilir. Verilen metinler okunur. öğrenci metni özetler. Daha sonra bir kâğıdı üç bölüme ayırarak metnin giriş, gelişme, sonuç bölümlerini resimlendirir ve metindeki uygun cümleleri resme yerleştirir.
Bulmaca çözme: Okunan metinlerden öğrenilen kelimelerle oluşturulmuş değişik yapılardaki bulmacalar çözülür.
Kelime Küpü: Öğrenciye bir kelime küpü verilir. Metinde karşılaşılan kelimeler, küpün farklı yüzlerine yazılır. Her kelimeye farklı puanlar verilir. Küp zar gibi sırayla atılarak öğrenciden gelen kelimelerle ilgili birbirinden farklı cümleler oluşturmaları istenir.
Kelime listeleme: Fikir veya duygu belirten kelimeler şemaya yerleştirilir.
“Canlanan Hikâyeler”: Öğrenci biri beğendiği bir hikâyeyi seçer. Kendisini hikâyedeki şahıs veya varlık kadrosundan birinin yerine koyar. Hikâyenin konusuna ve canlandırdığı şahıs veya varlığın özelliğine uygun kendi bakış açısından hikâyeyi anlatır.
Çözüm üretme: Metinde ortaya konan sorunlara “Ben olsaydım...” ifadesiyle çözüm aranır.
Tamamlama: Metinden uygun cümleler seçilerek sebep ve sonuç bildiren uygun ifadelerle tamamlanır.
Pandomima: Metindeki olay sözsüz olarak canlandırılır.
“Farkını Bul! ”: Öğrenciye farklı şiir ve düz yazı metinleri dinletilir. Bu metinler söyleyiş ve ahenk unsurları yönünden farklılıkları belirtilerek karşılaştırılır. Karşılaştırma sonunda şiirin özellikleri belirlenir.
Balon doldurma: Metinde geçen konuyla/temayla ilgili verilen karikatürlerdeki konuşma balonları doldurulur.
Yap-boz: Metin parçalara ayrılır. Karışık olarak verilen bölümler kronolojik sıraya göre düzenlenir. Düzenlenen metin özetlenir.
“Gündemdekiler”: Okunan bir metnin yazarıyla hayalî bir söyleşi yapılır.
Kavram kutusu: Konuyla ilgili kavramların yazıldığı kartlar, kutuya atılır. Çocukseçtiği kavramla ilgili araştırma yapar ve araştırma sonuçlarını paylaşır.
Oyunlaştırma: Metinde geçen bir deyim veya atasözüyle ilgili oyun hazırlanır.
Kavram haritası: Metinde karşılaşılacak olan kavramlar ilişkilendirilerek harita oluşturulur.
Haber sunma: Konuyla ilgili hazırlanan haber metni okunur.
“Beni dinler misin?”: Öğrenci tarafından seslendirilen hikâye, fıkra, şiir, tekerleme, anı, bilmece, atasözü veya özlü sözlerden oluşan bir kaset doldurulur. Kasete bir isim bulunur. Kaset kapağı tasarlanır. Reklam afişi hazırlanarak satışa sunulur.
Şifre çözme: Kelimelerin anlamı bulunarak paragraf içine gizlenmiş olan şifre çözülür.
Eşleştirme: Aynı anlam özelliğine sahip kelimeler eşleştirilir.
Sınıflandırma: Aynı konuları işleyen deyimler gruplandırılır.
Tasvir etme: Metinde geçen yer, farklı yönleri ele alınarak tasvir edilir.
Röportaj yapma: Metindeki şahıs veya varlık kadrosuyla hayalî röportaj yapılır.
Grup tartışması: Ana fikir çerçevesinde ikili, dörtlü veya daha fazla gruplar halinde tartışma yapılır.
Film şeridi oluşturma: Metindeki olaylar bir film şeridi hâlinde sıralanır.
Sorun çözme: “Ne yapmalı?” sorusuna cevap aranır.
Fark etme: Metinde anlam bütünlüğünü bozan paragraf, kelime ve cümle bulunur.
Metin oluşturma: Karışık olarak verilen duygu ve düşünceler sıraya konularak metin oluşturulur.
Tamamlama: Yarıda kesilen fıkra veya hikaye tamamlanır.
Reklam metni oluşturma: Okunan metinden hareketle reklam metni oluşturulur.
Tasarlama: Konuyla ilgili görsel materyaller hazırlanır.
Küme oluşturma: Metindeki düşüncelerle kendi düşünceleri arasındaki ortak ve farklı yönler bulunur; ortak özellikler kesişim kümesine yazılır.
Canlandırma: Okunan metindeki şahıs ve varlık kadrosu canlandırılır.
Görsel rapor hazırlama: Şahıs ve varlık kadrosunun çizimleri yapılır.
Birleştirme: Karışık olarak verilen cümleler anlamlı bir metin oluşturacak biçimde yeniden düzenlenir.
Hikâye anlatma: Okunan metne benzer bir hikâye oluşturulup anlatılır.
Zihin haritası oluşturma: Metnin anlatım biçimini oluşturan tartışma ifadeleri birbiriyle ilişkilendirilir.
Şema oluşturma: Geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman başlıklarının yer aldığı bir şema oluşturularak tahminler yazılır.
Araştırma: Okunan metnin yazarının / şairinin biyografisi/otobiyografisi okunur.
Ritim tutma: Okunan şiirin ahengine uygun olarak ritim tutulur.
-Gazete ve dergilerdeki insan yüzlerinin ifadeleri yorumlanır.
-Bir fotoğraf veya sanat değeri olan bir resim yorumlanır.
Küme oluşturma: Metindeki şahıs ve varlık kadrosunun ortak ve farklı yönleri bulunur; ortak özellikler kesişim kümesine yazılır.
Çelişkili olanı bulma: Metinde verilen bilgiler arasından birbiriyle çelişenler tespit edilir.
