" Kalabalıkta Kaybolmayın "
Kişilik gelişimi yaşam boyu süren, genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak şekillense de, çocukluk dönemi kişiliğin gelişmesi ve şekillenmesi açısından çok önemlidir. Erken çocukluk dönemi olarak adlandırılan 0-6 yaş arasındaki dönem çocukların çevreleri ile etkileşimlerinden en çok etkilendiği, kişiliklerinin büyük ölçüde şekillendiği dönemdir. Bu dönemde çocuk, sosyal bir birey olmayı öğrenirken, kişilik oluşumu açısından gerekli olan özdeşimi model alarak yapar. Çocuğun özdeşim kurmak için seçmiş olduğu model genellikle ebeveynidir . Bu nedenle ebeveynlerin çocuğa karşı tutumunun yanı sıra kendi aralarındaki iletişimleri de çocuğun sağlıklı kişilik gelişimi açısından önemli bir etkendir.
Otoriter ve Baskıcı Olma
Çocukların özelliklerinin göz ardı edildiği, iletişimin tek yönlü olduğu, onların itaat etmesinin beklendiği tutumdur. Ceza sıl olarak kullanılır. Ebeveynler kendi kalıplarında çocuklarını yetiştirmeye çalışırlar. Ebeveyn – çocuk iletişimi neredeyse yoktur. Çocuk sürekli kontrol altındadır.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Streslidirler. Bu sebeple çok sık hata yaparlar.
Şüphecidirler.
Kendinden güçsüz gördükleri bireylere saldırgan davranış sergilerler.
Hoşgörüsüzdürler.
Başkaları tarafından kontrol edildikleri, yönetildikleri işlerde çalışırlar.
Dengesiz ve Kararsız Olma
Ebeveynlerin ruhsal durumlarının değişkenlik gösterdiği, anne – babanın görüş ayrılığı yaşadığı, cinsiyet, doğuş sırası gibi sebeplerle ortaya çıkan tutumdur. Ebeveynlerden biri aşırı höşgörülü, merhametli, sığınılacak liman, diğeri ise sert ve otoriter, dediğim dediktir. Bu farklılık sonucu disiplinin uygulanacağı zaman belirsizdir. Çocuk bunu kestiremez.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Hiçbir ortamda rahat olamazlar.
İç çatışmalar yaşarlar.
Anne – baba dışındaki insanlara da güvenemezler.
Şüphecidirler.
Dengesiz ve kararsızdırlar.
Mükemmeliyetçi
Kendi istediklerini yapamayan ebeveynler bu isteklerini çocuklar üzerinden gerçekleştirmek isterler. Arkadaş seçiminden davranışlara kadar her şey ebeveynin kontrolünden geçer.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Çok katı olurlar.
İçgüdüleri ve ebeveynleri arasında kalır.
Aileye karşı ya çok sevgi besler ya da çok nefret eder.
Her şeyin mükemmelini yapmak isterler. Eğer istedikleri olmazsa büyük hayal kırıklığı yaşar ve hemen pes edebilir hatta çalışmayı tamamen bırakabilirler.
Demokratik Tutum
Aile bireylerinin birbirlerine duygu ve düşüncelerini açık ve net olarak ifade edebildikleri bir tutumdur.Çocuk bağımsız birey olarak görülür. Evle ilgili konularda çocuğun konuşmaya, fikirlerini söylemeye hakkı vardır.Bu tutumu benimseyen aileler huzurludur.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Sorgulayan birey olurlar. Körü körüne otoriteye bağlanmazlar.
Kendileriyle barışık olurlar.
İnandıkları fikirleri sonuna kadar savunurlar.
Karşı fikirlere saygı duyarlar.
Hoşgörülüdürler.
Aşırı Koruyucu ve Müdahale Edici
Aşırı sevgi verilip sorumluluğun verilmediği bir tutumdur. Genellikle ailelerinde kayıp yaşamış, ebeveynlerin çocuklarından birinin veya birden fazlasının hasta olduğu, kendi ailelerinden ilgi görmemiş, problemli evlilik yaşayan ebeveynlerde sık rastlanır.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Hayatları boyunca kişisel bakımından sosyal becerilerine kadar tüm ihtiyaçlarını ya aileden ya da kendini himayesi altına alabilecek herkesten beklerler.
Zorluklarla baş edemezler.
Çekingen olurlar.
Hiçbir zaman kendi başlarına bir karar alamazlar.
Aşırı Hoşgörülü Olma
Yaptırımın olmadığı, kuralların sınırla belirlenmediği, çocuğun her istediğinin anında yerine getirilmesiyle ortaya çıkan, çocuk merkezli bir tutumdur. Orta yaş ve üzerinde çocuk sahibi olan ailelerde daha çok rastlanır.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
İsteklerini erteleyemezler. İstedikleri olmadığında hırçınlaşırlar.
Ailede gördüğü bu tutumu okulda, çevresinde göremediklerinden uyum problemleri yaşarlar.
Eleştiri kabul etmezler.
Doyumsuz, kibirli, sabırsız olurlar.
İlgisiz ve Kayıtsız Olma
Çok çocuk sahibi olan, kalabalık yaşayan, eğitim seviyesi düşük ebeveynlerde sık rastlanır. Annelik görevini benimsemeyen , ruhsal, sosyal, fiziksel durumlarıyla ilgilenmeyen, göz ardı eden ebeveyn tutumudur.
Bu Tutumla Yetişen Çocukların Özellikleri
Dikkat çekme amaçlı argo, kaba ve müstehcen dil kullanırlar.
Gösteriş meraklısı olurlar.
Yanlış arkadaşlıklar kurabilirler, zararlı alışkanlıklar edinebilirler.
Suça eğilimli olurlar.
