" DİSLEKSİ DOSTU OKUL DİSLEKSİ DOSTU ÖGRETMEN... "
OKUMA ANALİZLERİ ÜZERİNE

Analiz

Daha önceden de söylendiği gibi okuma-yazma becerileri kelimeleri görsel olarak iyi hatırlayabilme, iyi fonolojik beceriler (harf seslerinin işitsel olarak geri çağırabilme) ve kinestetik güç (hareket ve kaslarla gelişen güç) gerektirmektedir. Bu beceriler kodlama ve el yazısında akıcılığı getirir. Çocuk bu alanda zayıfsa okuma yazma becerileri de zayıf olacaktır.

Öğretmen, okumada güçlük çeken çocuğun bu durumla baş etme yollarını dikkatle gözlemlemelidir;

  • Çocuk güvenli mi, rahat mı, kaygılı mı, hareketli mi yoksa isteksiz mi?
  • Resimleri veya içeriksel ipuçlarını mı bel bağlıyor?
  • Metni, daha önceki bir olaydan ya da sınıfta kendinden önce okuyanlardan mı hatırlıyor? Böyle bir durum varsa sınıf öğretmeni çocuğun okuyabildiği sanarak yanılabilir.
  • Kelime kartındaki kelimeyi gerçekten okuyor mu yoksa, kartın kenarındaki yırtık, ufak bir mürekkep lekesi vb. ona ipucu mu veriyor?

Çocuklar, başarısızlıklarının görünür hale gelmesindense, temel becerilerde uzman gözükmek için tüm tahmin yeteneklerini kullanırlar. Bazıları, içerik doğru olduğu sürece, okumaya devam ettiklerinde zorlandıkları yerlerde yuvarlasalar bile öğretmenin fark etmediğini öğrenmişlerdir. Bu özellikle iki çocuğa birden okutturan ve aynı zamanda, başka bir çocuğa da açıklama yapmaya çalışan öğretmenlerde görülür.

Bir çocuk okuduğunda, ne gibi hatalar yapar?;

  • İlk harfe bakıp sonrasını tahmin mi ediyor?
  • Satır takibinde zorlanıyor mu?
  • Kelime ekleme, hece ekleme, görünüm ve anlamca yakın kelimelerde tahmin etme, benzer harfleri karıştırma, kısa kelimeleri karıştırma, kelimeleri ters çevirme yapıyor mu?
  • Her seferinde soldan sağa doğru mu okuyor?
  • Noktalama işaretlerine dikkat eder mi ya da görmezden mi gelir?
  • Vurgu yapar mı?
  • Son olarak, hepsinden önemlisi, okuduğunu anlıyor mu?

Bu analiz resmi olarak yapılabildiği gibi sadece gözlemlede yapılabilinir. Çocuk metni okurken öğretmen paralel metinde işaretlemeler yapar veya çocuk kayıt cihazına okur ve öğretmen gerçek metin üzerinde işaretlemeler yapar. Çocuğun yaptığı hata türleri güçlük yaşadığı alanlara dair önemli ipuçları verir.